Die sondes van die '50s

Danie Brink:

My ma het meestal Sondae 'n blommerangskikking gemaak wat voor die preekstoel moes staan. Die Sondag moes ek die pot met blomme kerk toe dra. Amper by die kerk van die blomme toe uit. Ek gaan sit toe maar die pot voor die preekstoel en rangskik die blomme weer oor.

Na die diens sê my ma sy was so skaam vir haar rangskikking wat skeef was en met 'n groot gat in die middel. Ek het erken dat dit ek was wat dit oor gerangskik het. ( Die bekentenis het eers omtrent 20 jaar later gekom, toe kon of wou sy my nie meer klap nie.)


Willem Cloete was eers oom Schalk Burger se motor bestuurder. Later het hy by mnr. Sales in die garage gewerk. Nog later die kragstasie opgepas.  Wind-op het hy geruik na olie en ghries. Hy was baie fluks en voortvarend.   Hy staan eendag op die pastorie se windpomp platform. 


Toe hy opkyk sien hy die bo-punt van die wiel wat draai en die wolke wat verby trek en dog die pomp val om. Hy spring toe maar.  Gelukkig het hy niks oorgekom nie.  Die ander werkers (of was dit dr. Hattingh?) het blykbaar gesê gelukkig het hy op sy kop te lande gekom!

Die Skoolkoshuis (Goeiehoop Losieshuis) was 'n integrale deel van die ou VanWyksvlei. Die seuns wat in die koshuis gebly het, moes help met slag, bak ens. Groot Kobus Smit (algemeen bekend as Botterkop) het gestaan en brood knie. Deur die venster sien hy toe tant Anna du Preez se hanslammers en hanskalwers loop weer in die koshuis gronde.   Kobus met sy gespierde lyf, kon baie vinnig hardloop.  

Hy hardloop 'n kalf in, gryp hom met een hand aan sy stert (net daar waar die stert begin ). Met sy ander hand gryp hy die stert so halfpad af en slaan die kalf met sy eie stert en stuur hom by die hek uit. Kobus het sy hande aan sy voorskoot afgevee en terug kombuis toe gestap en aangegaan met die knie van die brood knie.  Die brood het pragtig gerys en die aand het al die koshuisgangers heerlik  aan die brood gesmul.

Toentertyd het ons dorp nog 'n nagwa gehad. Dit is deur twee muile getrek.  Een nag toe die nagwa by die meisiekoshuis se ”plek” staan,  het die seuns twee van die wa se wiele afgeblaas deur die “valves” uit te draai.   Die werkers moes maar  hul werk staak en die muile uitspan tot die volgende dag.  

Mnr Hauman was baie ontstig oor die stinkende ding wat by die dames kant en kombuis bly staan het. Ek dink nie die oortreders het hulle veel daar aan gesteur nie. Was seker al gewoond aan onderwysers wat ontstig raak,


En dan die 3e November,“Guy Fawkes” dag! Mnr Hauman het gepraat en vertel van die slegte Engelsman wat ons liewers moes vergeet. Die Dominee sou seker daarteen gepreek het as daar net die  gepaste teksvers was, maar elke jaar is dit herdenk met klappers, vuurpyle ens... Die groter seuns se bydrae was om die kerkklok te lui en iets weg te sleep.   

Oom Daantjie Harmse se geel padskraper was die groot doelwit. Hoe hulle die ding met sy raserige metaal wiele uit oom Daantjie se erf gekry het, was onverklaarbaar. Oom Daantjie was baie kwaai en het gedreig om met bokhael te skiet.  Tog het die skraper een “Guy Fawkes” dag in die pastorie se erf beland en 'n ander keer op die koppie net buite die dorp!